بررسی تخصصی آیفون 17 پرو مکس ( بخش اول )

آیفون ۱۷ پرو را مهندس‌ها ساخته‌اند نه طراح‌ها! قدرتی بی‌رحمانه در کالبدی که شاید هیچ‌وقت عاشقش نشوید.

سال‌هاست که در سکوت راهروهای کوپرتینو، جنگی داخلی میان طراحان و مهندسان اپل جریان دارد؛ نبردی بی‌پایان بر سر زیبایی و قدرت، فرم و عملکرد. طراحان به‌دنبال خلق محصولاتی بی‌نقص، مینیمال و چشم‌نواز هستند؛ دستگاه‌هایی که پیش‌از آنکه ابزار باشند، مجسمه‌هایی هنری هستند. در سوی دیگر، مهندسان، این واقع‌گرایان بی‌احساس (!) در پیِ شکستن مرزهای عملکرد، خنک‌کنندگی و استقامت هستند؛ حتی اگر به قیمت قربانی‌کردن چند میلی‌متر ضخامت یا چند گرم وزن تمام شود.

*بررسی پیش‌رو در تاریخ ۱۵ مهر با افزودن داده‌های بیشتر به بخش دوربین و عملکرد و ویدیوی بررسی، به‌روز شد.

برای نخستین‌بار در تاریخ آیفون، به‌نظر می‌رسد، مهندسان قاطعانه پیروز میدان شده‌اند. حاصل این پیروزی، ابزاری بی‌رحمانه قدرتمند است که تلاشی برای دلبری نمی‌کند و تنها می‌خواهد «بهترین» باشد؛ اما آیا پیروزی فنی مهندس‌ها، به قیمت از دست رفتن روح اپل تمام شده؟ در بررسی آیفون ۱۷ پرو، به‌دنبال یافتن پاسخی برای همین پرسش هستیم.

آیفون ۱۷ پرو یک ارتقای سالانه نیست؛ بلکه تغییر مسیری تمام‌عیار است؛ تغییری که مجموعه‌ای از تصمیمات جسورانه و بحث‌برانگیز در پسِ خود دارد و اپل را وارد مسیری ناآشنا می‌کند. این دستگاه به بازاری با رقابت نفس‌گیر پا می‌گذارد؛ از یک سو، نسل قبل با طراحی تیتانیومی و باشکوهش سطح توقعات را به اوج رسانده و از سوی دیگر، رقبای اندرویدی بی‌وقفه در حال نوآوری هستند. اپل باید کار بزرگی انجام می‌داد؛ اما آیا تغییرات آیفون جدید، لزوماً همگی مثبت بوده‌اند؟

طراحی بحث‌برانگیز و بدنه یکپارچه آلومینیومی

آیفون ۱۷ پرو مکس در نخستین مواجهه حس متناقضی القا می‌کند؛ سنگینی و ضخامت بیشتر در قیاس با نسل قبل، بلافاصله خود را نشان می‌دهد. آن میراث لوکس و خوش‌ساخت تیتانیوم که لمس‌کردنش حسی از کیفیت و اعتبار را انتقال می‌داد، جای خود را به بدنه‌ای یکپارچه از آلومینیوم آنودایزشده بخشیده؛ البته دستگاه همچنان همان حس مونتاژ دقیق و مهندسی کم‌نظیر اپل را منتقل می‌کند؛ اما آلومینیوم، هرچقدر هم باکیفیت باشد، حس پریمیوم و خاص تیتانیوم را ندارد.

تغییر استراتژی ۱۸۰درجه‌ای اپل برای استفاده از آلومینیوم یکپارچه به‌جای ترکیب فریم تیتانیومی و پنل پشتی شیشه‌ای، دلیل بسیار مهمی دارد که از بحث‌های زیبایی‌شناختی و مقاومت بدنه فراتر می‌رود؛ راجع‌به‌این موضوع در بخش عملکرد دستگاه بیشتر صحبت خواهیم کرد.

طراحی پنل پشتی داستانی کاملاً متفاوت روایت می‌کند. جزیره‌ی مربعی دوربین که در گوشه‌ی بدنه جا خوش کرده بود و سال‌ها با آن خو گرفته بودیم، جای خود را به برآمدگی مستطیلی و عریضی موسوم به «پلاتو» (Plateau) داده است که تمام عرض گوشی را در بر می‌گیرد، بخشی از بدنه‌ی آلومینیومی دستگاه را تشکیل می‌دهد و لبه‌های تیزی دارد. لبه‌های تیز پلاتو، نگرانی از رنگ‌پریدگی و خردگی را به‌همراه دارد؛ به‌خصوص که آلومینیوم میانه‌ی چندان خوبی با رنگ‌آمیزی ندارد.

صادقانه بگویم، طراحی آیفون ۱۷ پرو حس آشنای محصولات اپل را القا نمی‌کند و بیشتر به محصولات برندهای دیگر شباهت دارد. این حس وقتی قوی‌تر می‌شود که گوشی را کنار طراحی مینیمال و باشکوه نسل قبلش قرار می‌دهیم. روی پلاتو، فضای خالی بین ماژول‌های دوربین و سنسور ToF نیز حس ناآشنای دستگاه را تشدید می‌کند؛ گویی با دستگاه میان‌رده‌ای از پوکو طرف هستیم، نه پرچم‌دار اپل!

و اما رنگ‌ها؛ آن پالت سنگین و مات آیفون ۱۶ پرو جای خود را به سه رنگ آبی سرمه‌ای، نقره‌ای و نارنجی بسیار جیغ داده است که با فلسفه‌ی «Pro»-های قبلی اپل هم‌خوانی ندارند. نسخه‌ی آبی که برای بررسی در اختیار داشتیم، محتاطانه‌ترین انتخاب به‌نظر می‌رسد؛ اما اگر نگران رنگ‌پریدگی بدنه هستید، بهترین گزینه رنگ نقره‌ای خواهد بود که به‌عنوان رنگ طبیعی آلومینیوم، خوردگی را کمتر نمایان می‌سازد.

یک تصمیم بحث‌برانگیز دیگر، یکپارچگی طراحی آیفون ۱۷ پرو را خدشه‌دار می‌کند؛ قطعه‌ای مستطیلی از جنس سرامیک‌شیلد در نمای پشتی دستگاه به‌چشم می‌آید که کویل‌های شارژ بی‌سیم و آهنرباهای مگ‌سیف را زیر خود دارد. این قطعه با رنگی روشن‌تر از بدنه، حتی با دانستن محدودیت‌های فنی پشتش، چندان به دل نمی‌نشیند.

اپل می‌گوید قطعه‌ی مستطیلی پشت آیفون ۱۷ پرو از Ceramic Shield ساخته شده‌ و تا ۴برابر مقابل ترک‌خوردگی مقاوم‌تر از گذشته است؛ پوشش Ceramic Shield 2 نیز که از نمایشگر محافظت می‌کند، روی کاغذ تا ۳برابرِ نسل قبل، مقابل خط‌وخش، از خود مقاومت نشان می‌دهد؛ البته کانال JerryRigEverything هم نشان داد که پوشش صفحه‌نمایش دستگاه مقابل اجسامی با درجه‌ی سختی ۶ و پایین‌تر دوام می‌آورد.

در میان همه‌ی تغییرات، یک بازمانده از سال گذشته نیز به‌چشم می‌خورد؛ دکمه‌ی Camera Control که با هیاهوی فراوان معرفی شد؛ اما خیلی زود به‌دست فراموشی سپرده شد. به‌نظر می‌رسد اپل هنوز ایده‌ی مشخصی برای کاربردی‌کردن Camera Control ندارد و بسیاری از کاربران، از جمله خود ما، وجودش را کاملا فراموش کرده‌اند؛ پتانسیل هدررفته‌ای که روی لبه‌ی دستگاه جا خوش کرده است.

عملکرد و سخت‌افزار؛ قهرمانی که خنک می‌ماند

هرچقدر طراحی آیفون ۱۷ پرو بحث‌برانگیز ظاهر می‌شود، عملکردش جایی برای شک و شبهه باقی نمی‌گذارد؛ اینجا همان نقطه‌ای است که مصالحه‌ی بزرگ اپل در طراحی و عقب‌گرد از تیتانیوم به آلومینیوم، معنا پیدا می‌کند و A19 Pro، تراشه‌ی ۳نانومتری کوپرتینونشین‌ها برای گوشی پرچم‌دارشان، می‌تواند بال و پر خود را برای پرواز و اوج‌گرفتن بگشاید.

اپل کماکان از ترکیب ۶ هسته، شامل ۲ هسته‌ی قدرتمند برای پردازش‌های سنگین و ۴ هسته‌ی کم‌مصرف برای پردازش‌های پس‌زمینه‌ای و سبک به‌عنوان CPU استفاده می‌کند. ظاهرا امسال تغییرات چشم‌گیری در معماری هسته‌ها به‌وجود نیامده؛ چراکه در تست‌های ما، A19 Pro تنها حدود ۱۰ درصد سریع‌تر از A18 Pro ظاهر شد؛ البته اپل همچنان در پردازش‌های تک‌هسته‌ای، پادشاه بی‌چون‌وچرای دنیای تراشه‌هاست و همین بهبود ۱۰ درصدی نیز جایگاهش را دست‌نیافتنی‌تر می‌کند.

تمامی بنچمارک‌های ذکرشده در این جدول را زومیت اجرا کرده است.

پیشرفت اصلی در واحد GPU رخ داده؛ گرافیک ۶هسته‌ای جدید اپل در تست‌های ما، بسته به نوع پردازش، بین ۲۰ تا ۴۰ درصد قوی‌تر از نسل قبل ظاهر شد؛ بهبودی که به اجرای نرم‌تر و سریع‌تر بازی‌ها و برنامه‌های گرافیکی سنگین می‌انجامد؛ اما قدرت خام یک بحث است و پایداری آن قدرت، بحثی دیگر و همین‌جا بدنه‌ی آلومینیومی آیفون ۱۷ پرو وارد داستان می‌شود.

به‌نظر می‌رسد که اپل امسال تغییرات محسوسی در واحد پردازش شبکه‌های عصبی (NPU) به‌وجود نیاورده است؛ چراکه در بنچمارک‌ها فقط شاهد ۸ درصد بهبود عملکرد هستیم و با وجود چنین پیشرفتی، کماکان شکاف ۲۰درصدی بین اندرویدی‌ها و آیفون باقی می‌ماند.

تمامی بنچمارک‌های ذکرشده در این جدول را زومیت اجرا کرده است.

اپل امسال با اضافه‌کردن محاسبه‌گرهای ضرب ماتریسی به GPU، عملکرد این واحد در پردازش‌های هوش مصنوعی را متحول کرد؛ همان‌طور که در جدول بالا مشاهده می‌کنید، واحد GPU در آیفون ۱۷ پرو نزدیک ۳برابرِ آیفون ۱۶ پرو و ۵برابر گلکسی S25 اولترا سریع است.

اپل برای نخستین‌‌بار در تاریخ آیفون، به‌سراغ «محفظه‌ی بخار» رفته؛ سیستمی پیشرفته که با استفاده از آب دی‌یونیزه، حرارت را از قطعات داخلی می‌گیرد و به سطح بدنه منتقل می‌کند؛ از آنجا که رسانایی حرارتی آلومینیوم بیش‌از ۲۰برابر تیتانیوم است، کل بدنه‌ی آیفون ۱۷ پرو مانند هیت‌سینک عظیمی ظاهر می‌شود و حرارت را به‌طور یکنواخت پخش می‌کند؛ بدین‌ترتیب حرارت کمتر از گذشته در یک نقطه متمرکز می‌شود و دمای کلی بدنه، بیش‌از حد افزایش نمی‌یابد.

به‌لطف سیستم خنک‌کننده‌ی جدید آیفون ۱۷ پرو، در تست‌های پایداری عملکرد زومیت، داغ‌ترین نقطه‌ی بدنه به ۴۲ درجه‌ی سانتی‌گراد رسید؛ درحالی‌که این عدد را برای آیفون ۱۶ پرو مکس ۴۷ درجه‌ی سانتی‌گراد به‌دست آورده بودیم.

عملکرد عالی آیفون ۱۷ پرو در توزیع حرارت به دستگاه اجازه می‌دهد تا ۷۰ درصد از توان پردازشی GPU و نزدیک به ۹۰ درصد از توان پردازشی CPU را به‌صورت پایدار حفظ کند. پس بله، شاید تیتانیوم حس لوکس‌تری داشته باشد؛ اما آلومینیوم به گوشی امکان می‌دهد تا برای مدتی طولانی‌تر با حداکثر توان پیش برود.

آزمون ثبات عملکرد CPU - آیفون ۱۶ پرو

آزمون ثبات عملکرد CPU - آیفون ۱۷ پرو مکس

اپل امسال رم آیفون ۱۷ پرو را از ۸ گیگابایت به ۱۲ گیگابایت ارتقا داده است؛ تغییری که عمدتا با هدف اجرای Local بهتر مدل‌های هوش مصنوعی انجام شده؛ اما در دنیای واقعی، بیش‌از هرچیز در بهبود تجربه‌ی چندوظیفگی گوشی، خود را نشان خواهد داد. هر دو گوشی آیفون ۱۷ پرو و ۱۷ پرو مکس در نسخه‌ی پایه با فضای ذخیره‌سازی ۲۵۶ گیگابایت عرضه می‌شوند؛ اما می‌توان آن‌ها را در نسخه‌های ۵۱۲ گیگابایت و ۱ یا ۲ ترابایت نیز خریداری کرد.